Welkom in Lutje Saaxum
Gemeente Winsum

Lutke Saaxum of Lutje Saaksum is een gehucht in de gemeente Winsum in de provincie Groningen. Het gehucht ligt ten westen van Baflo. Ten noorden van het gehucht stroomt het Kanaal Baflo-Mensingeweer, dat tot de vergraving in 1860 een tochtsloot vormde.

Lutje of lutke is het Groningse woord voor klein. Saaksum duidt waarschijnlijk niet op Saaksum, maar op het iets noordelijker gelegen dorpje Saaxumhuizen.

Tegenwoordig is Lutje Saaksum niet meer dan een bewoonde huiswierde, die in 1917 deels werd afgegraven. Op de wierde staat de boerderij Lutke Saaksum uit 1869 (herbouwd), die werd verbouwd in 1952.
Op ongeveer een meter diepte in de wierde werd in 1951 een trechterbeker gevonden, waarvan niet duidelijk is of deze van hier of van elders komt. De wierde werd in elk geval reeds bewoond in de 8e eeuw. Uit die tijd zijn munten gevonden. Uit de 9e eeuw is een brief bekend over de schenking van 20 grazen land aan de abdij van Fulda (rond 805 of 820).

In het verre verleden is Lutke Saaxum een kerspel geweest, dat echter pas na 1281 moet zijn ontstaan. De kerk is echter al in 1468 afgebroken. De lidmaten werden verdeeld over de parochies van Baflo, Eenrum, Maarhuizen en Mensingeweer. In 1952 werden resten van de fundering van de kerk gevonden bij graafwerkzaamheden.

Ten noordoosten van Lutke Saaxum (ten westen van Rasquert) ligt de boerderij Westermei. Op de plek van deze boerderij zou volgens sommigen vroeger het kloostervoorwerk Westermeeden hebben gelegen van het nonnenklooster van Warffum.  meer......